logo Przegląd Organizacji
nr. wydania 3/2023
NAJNOWSZE PUBLIKACJE
Profesor Alicja Jaruga jako twórca łódzkiej szkoły rachunkowości
Celem artykułu jest przedstawienie sylwetki Profesor Alicji Jarugi, twórcy łódzkiej szkoły rachunkowości, badacza o uznanym dorobku naukowym i dydaktycznym. Profesor Jaruga była prawdziwą pasjonatką nauki rachunkowości, której poświęciła 60 lat życia zawodowego. Inspirowała swoich podwładnych i współpracowników do podejmowania nowatorskich i trudnych wyzwań badawczych. Artykuł składa się z trzech części oraz podsumowania. W pierwszej części przedstawiono istotę systemu informacyjnego rachunkowości organizacji, będącego przedmiotem badań Profesor Alicji Jarugi. Druga zawiera rys biograficzny Pani Profesor, natomiast w trzeciej przedstawiono Jej różne oblicza – w szczególności jako wybitnego badacza, dydaktyka, wychowawcy kadr naukowych i ambasadora nauki polskiej za granicą. Niniejsze opracowanie jest rezultatem analizy literatury przedmiotu, w tym materiałów archiwalnych, z zastosowaniem metody biograficznej. Przedstawione w artykule fakty i opinie potwierdzają fenomen osobowości Pani Profesor – Jej ogromny wkład w rozwój nauki i praktyki polskiej rachunkowości, utworzenie szkoły naukowej, promowanie kadr naukowych i doskonalenie procesu kształcenia akademickiego w Polsce.
Postawy rodziny wobec działalności innowacyjnej w przedsiębiorstwach rodzinnych
Artykuł wpisuje się w nurt badań nad działalnością innowacyjną przedsiębiorstw rodzinnych, a dotyczy postaw rodziny wobec działalności innowacyjnej. Celem artykułu jest empiryczna identyfikacja modelowych (opisanych w literaturze przedmiotu) postaw członków rodziny wobec działalności innowacyjnej w przedsiębiorstwach rodzinnych działających na rynku polskim oraz sprawdzenie, czy występują różnice w przyjmowanych postawach w zależności od wybranych zmiennych opisujących cechy przedsiębiorstw. Badania empiryczne na próbie 121 przedsiębiorstw rodzinnych wskazują, że wszystkie modelowe postawy członków rodziny wobec prowadzonej działalności innowacyjnej występowały w zbadanych podmiotach rodzinnych, chociaż w bardzo różnym stopniu. Dominującą postawą jest postawa aktywnego inicjatora i wykonawcy, a rzadziej postawa aktywnego wykonawcy oraz aktywnego inicjatora, natomiast najrzadziej występuje postawa pasywna. Statystyczna analiza zależności między realizowanymi postawami członków rodziny wobec działalności innowacyjnie a wielkością, wiekiem, poziomem innowacyjności i branżą działania przedsiębiorstwa nie wykazała istotnie statystycznych różnic między zbadanymi podmiotami.
Badania dotyczące robotyzacji procesów biznesowych w naukach o zarządzaniu – systematyczny przegląd literatury
Celem artykułu jest przedstawienie i porównanie badań naukowych dotyczących wykorzystania RPA w obszarze nauk o zarządzaniu. Tym samym postawiono pytanie badawcze: jakie główne trendy można zidentyfikować w badaniach naukowych nad RPA w obszarze nauk o zarządzaniu? Przeprowadzono systematyczny przegląd literatury, w którym jednym z etapów było badanie bibliometryczne przeprowadzone wg następujących parametrów: chronologia, źródło, kraj, treść, cytowanie, uniwersytet. Ostateczny zbiór publikacji składał się z 1193 artykułów podzielonych na zestaw ogólny (970 sztuk) oraz zestaw specjalny (223 sztuki). Analiza pozwala stwierdzić, iż obszar badań nad RPA w naukach o zarządzaniu jest młody, rozwijający się. Nauki inżynieryjne i techniczne mają zdecydowanie większą bazę publikacji dotyczących RPA. W naukach o zarządzaniu nie rozwinęła się mocna sieć współpracy i cytowań, co jest zdecydowanie rozwojowym obszarem. Badacze winni korzystać z dotychczasowego dorobku oraz tworzyć tematyczne sieci współpracy, szczególnie, że w zakresie zarządzania występuje wiele luk badawczych, które mogą być eksplorowane. Badania mogą być wykorzystane przez innych badaczy, którzy zainteresowani są różnymi aspektami RPA.
Korzyści osiągane przez nabywców finalnych dzięki współdziałaniu z oferentami w kontekście kraju ich pochodzenia
Celem artykułu było zidentyfikowanie hierarchii korzyści osiąganych przez nabywców finalnych dzięki współdziałaniu z oferentami oraz określenie znaczenia preferowanego kraju ich pochodzenia dla tej hierarchii. Na podstawie wyników przeglądu literatury stwierdzono istnienie luki poznawczej i luki badawczej w tym zakresie. Dążąc do wypełnienia odkrytych luk, sformułowano trzy hipotezy badawcze. Ich sprawdzenie wymagało przeprowadzenia badań empirycznych. Miały one charakter ogólnopolski. Objęto nimi 1196 pełnoletnich reprezentantów polskich nabywców finalnych. Zebrane dane pierwotne poddano analizie ilościowej. Jej wyniki pozwoliły na sformułowanie m.in. następujących wniosków: 1/ dla respondentów największe znaczenie miały korzyści prowadzące do zwiększenia ich potencjału intelektualnego oraz relacyjnego, jak również możliwość uzyskania oferty lepiej odpowiadającej oczekiwaniom; 2/ dla większości respondentów kraj pochodzenia oferenta nie miał znaczenia, jeśli chodzi o gotowość do podejmowania wspólnych działań; 3/ znacznie większa część respondentów preferowała podejmowanie wspólnych działań wraz z oferentami z Polski niż z oferentami z innych krajów; 4/ istnieją zależności statystycznie istotne pomiędzy 8 z 13 analizowanych korzyści, a preferencjami związanymi z krajem pochodzenia oferenta. Wnioski te mają istotną wartość poznawczą i aplikacyjną.
Osobowość mikroprzedsiębiorców i jej rola w kreowaniu innowacyjności
Głównym celem artykułu jest próba wskazania cech osobowości mikroprzedsiębiorców sprzyjających ich innowacyjności. Bazując na przeglądzie literatury i łącząc problematykę cech osobowości mikroprzedsiębiorców, widzianą z perspektywy aspektów cech Wielkiej Piątki, z ich innowacyjnością, rozumianą zgodnie z metodyką Oslo, sformułowano następujące pytanie badawcze: Czy aspekty cech osobowości mikroprzedsiębiorców pozytywnie wpływają na ich innowacyjność? W części empirycznej wykorzystano mikrodane pozyskane w 2022 roku w efekcie badania reprezentatywnej próby obejmującej 1848 polskich mikroprzedsiębiorców. Do estymacji zastosowano wielowymiarowy model probitowy. Kluczowe wnioski są następujące. Po pierwsze, osobowość mikroprzedsiębiorcy postrzegana z perspektywy jej aspektów odgrywa istotną rolę w ich szeroko pojmowanej innowacyjności. Po drugie, nie wszystkie analizowane aspekty osobowości mają taki sam wpływ. Po trzecie, jedynie jeden aspekt cech osobowości, a mianowicie estetyka, wpływa pozytywnie na wszystkie rodzaje innowacji. Po czwarte, wśród pozostałych aspektów wpływających na więcej niż połowę badanych rodzajów innowacji wymienić należy uporządkowanie, asertywność, aktywność oraz zgodność.
POPULARNE PUBLIKACJE
Technika konfrontowania silnych i słabych stron z szansami i zagrożeniami w analizie SWOT
Analiza SWOT jest kompleksową metodą planowania strategicznego, w ramach której wykorzystuje się wiele uniwersalnych i szczegółowych procedur analizy i planowania. Analizując różne propozycje metodyczne realizacji analizy SWOT, można wskazać cztery uniwersalne etapy tej procedury. Artykuł omawia trzeci etap: konfrontowanie silnych i słabych stron przedsiębiorstwa z szansami i zagrożeniami otoczenia. Podaje przykład zastosowania procedury w przedsiębiorstwie produkującym systemy grzewcze.
Case study research jako metoda badań naukowych
Przedmiotem rozważań jest case study research jako metoda badań naukowych. Opracowanie charakteryzuje ten rodzaj metody odwołując do dorobku literatury, sytuuje ją wśród innych metod badawczych, przedstawia wybraną procedurę prowadzenia badania oraz zawiera próbę odpowiedzi na podnoszoną przez oponentów kwestię wiarygodności rezultatów uzyskiwanych za pomocą tej metody badań. (abstrakt oryginalny)
Metodyka systematycznego przeglądu literatury
Przegląd literatury to nie preludium do badań właściwych, ale odrębna metoda badawcza. Rygor metodologiczny tego badania wpływa przecież na jakość wniosków, a dalej na poprawność stawianych hipotez czy interpretacji badań empirycznych. Autor przedstawia procedurę systematycznego przeglądu literatury. Podkreśla znaczenie doboru badanej literatury, a dalej techniki analizy ilościowej i interpretacyjnej. (abstrakt oryginalny)
METODY NAUKOWE W METODOLOGII NAUK O ZARZĄDZANIU
Artykuł przedstawia charakterystykę dwóch podstawowych metod naukowych wykorzystywanych w naukach empirycznych. Metody indukcyjna i hipotetyczno-dedukcyjna, jako metody nauk empirycznych, są w nim przedstawiane z perspektywy ogólnej metodologii nauk z uwzględnieniem specyfiki nauk o zarządzaniu. Pracę dopełniają rozważania określające wytyczne wykorzystania metod naukowych w obszarze tej nauki.
ROLA MENEDŻERA WE WSPÓŁCZESNYCH ORGANIZACJACH
Przedstawione opracowanie obejmuje zagadnienia dotyczące analizy wielofunkcyjności działań menedżerów zatrudnianych w organizacjach, w różnych strukturach i na różnych płaszczyznach odpowiedzialności zawodowej, społecznej i administracyjnej. Opracowanie zawiera wyniki refleksji naukowych bazujących na analizie literatury przedmiotu. Interpretacje autorskie oparte są na obserwacji nieuczestniczącej i wykonywanych działaniach, w których autor zaangażowany był osobiście. W opisach wykorzystane zostały doświadczenia własne obejmujące pracę w sferze podmiotów gospodarczych, wieloletnią pracę w obszarach administracyjnych oraz bardzo obszerną działalność społeczną. W opracowaniu opisano formy działania i role, jakie pełni menedżer w szerokim wachlarzu organizacji. Szczególną uwagę zwrócono na intelektualny aspekt, zwłaszcza menedżerów wyższego szczebla. Scharakteryzowano cechy osobowościowe jakimi powinni wyróżniać się menedżerowie kierujący zespołami międzynarodowymi. W postaci tabelarycznej zostały przedstawione najważniejsze predyspozycje, jakie powinni mieć współcześni menedżerowie. Uwypuklone zostały cechy menedżerów dla różnych poziomów hierarchicznych zajmowanych przez nich stanowisk.